Razmišljate o zaštiti vašeg brenda? Registracijom žiga osiguraćete pravo na ekskluzivnu upotrebu karakterističnog znaka na tržištu. U nastavku ćemo razmotriti kakvo dejstvo žig proizvodi i na koji način možete žigom da zaštitite svoj brend na međunarodnom nivou.
Žig ima teritorijalno dejstvo. To znači da se samo na teritoriji one države na kojoj imate registrovan žig možete koristiti pravom ekskluzivne upotrebe zaštićenog znaka, što uključuje i zabranu drugim licima da takav znak koriste bez Vaše dozvole. Zahvaljujući međunarodnim konvencijama iz oblasti žigovnog prava, žig je moguće registrovati i na međunarodnom nivou.
Ko ima potrebu da zaštiti žig na međunarodnom nivou?
Ukoliko pružate usluge ili prodajete proizvode Van matične države, uvek je preporučljivo zaštiti brend registracijom svog karakterističnog znaka na tržištima drugih država. U praksi je čest slučaj da distributeri proizvoda zaštite znak proizvođača kao svoj na teritoriji država na kome te proizvode distribuiraju, što može negativno uticati na poslovanje proizvođača i sprečiti ga u pokušaju da koristi neke druge distributivne kanale i distributere. Iste te distributere ništa ne sprečava da druge proizvode obeleže istim znakom i plasiraju ih na tržišta trećih država, što može dovesti do razlike u kvalitetu i karakteristikama proizvoda. Ukoliko su ove razlike značajne, reputacija proizvođača može biti ugrožena a potrošači iz stranih država biće u zabludi da nabavljaju proizvode koji potiču od originalnog proizvođača, a ne od distributera.
Kako se štiti žig na međunarodnom nivou?
Zaštitu karakteristične oznake žigom na međunarodnom nivou možete obezbediti na nekoliko načina, i to:
-
podnošenjem žigovnih prijava pojedinačno u svakoj stranoj državi na čijoj teritoriji plasirate proizvode i usluge;
-
podnošenjem međunarodne prijave korišćenjem Madridskog sistema;
-
podnošenjem prijave za zaštitu evropskog žiga Zavodu za zaštitu intelektualne svojine Evropske unije;
-
podnošenjem prijave za regionalnu zaštitu žiga (npr. za regiju Beneluksa, Evroazije, određenih grupa država u Africi u kojima je u pretežnoj upotrebi engleski ili francuski jezik).
Podnošenje pojedinačnih žigovnih prijava
Finansijski isplativo rešenje za privrednike koji svoje proizvode i usluge plasiraju na tržištima manjeg broja stranih država jeste podnošenje pojedinačnih žigovnih prijava u svakoj državi odrednici. Rezultat je paralelno vođenje postupaka u svakoj od tih državi ponaosob. To dalje znači da će podnosilac žigovne prijave biti u obavezi da u svakoj državi angažuje ovlašćenog pravnog zastupnika, zatim da izmiri troškove postupka prema tarifi svake države u kojoj je podneo prijavu za registraciju, a organizacije nadležne za zaštitu intelektualne svojine ocenjuju ispunjenost uslova za registraciju žiga u skladu sa relevantnim međunarodnim i nacionalnim propisima.
Podnošenje međunarodne prijave korišćenjem Madridskog sistema
Podnošenje međunarodne prijave korišćenjem Madridskog sistema omogućava efikasno zaštitu žiga u više država putem jedne prijave. Ovaj sistem, administriran od strane Svetske organizacije za intelektualnu svojinu (WIPO), omogućava podnosiocu da putem jedne međunarodne prijave aplicira za registraciju žiga u više od 100 zemalja koje su članice Madridskog sporazuma. Ovaj pristup olakšava proces registracije i administraciju žigova na međunarodnom nivou, čime se smanjuju troškovi i administrativni zahtevi za podnosioca prijava. Podnosilac međunarodne prijave plaća jedinstvenu taksu Svetskoj organizaciji za intelektualnu svojinu čiji iznos prvenstveno zavisi od izbora država u kojima podnosilac pretenduje na zaštitu svog znaka žigom. U procesu odlučivanja o osnovanosti žigovne prijave svaki od nacionalnih zavoda ocenjuje ispunjenost uslova za registraciju žiga i o tome obaveštava podnosioca pisanim putem.
Podnošenje prijave za zaštitu evropskog žiga Zavodu za zaštitu intelektualne svojine Evropske unije
Podnošenje prijave za zaštitu evropskog žiga Zavodu za zaštitu intelektualne svojine Evropske unije omogućava zaštitu žiga na teritoriji članica Evropske unije putem jedne prijave. Evropski žig, poznat i kao EUTM (European Union Trade Mark), pruža zaštitu u svim zemljama članicama EU-a. Ovaj pristup olakšava proces registracije žiga za kompanije koje posluju ili planiraju da posluju na tržištu Evropske unije, centralizujući proces registracije i administraciju žigova.
Podnošenje prijave za regionalnu zaštitu žiga
Podnošenje prijave za regionalnu zaštitu žiga omogućava zaštitu žiga u određenom regionu ili grupi država putem jedne prijave. Ovakav pristup je posebno koristan za privrednike koji žele da zaštite svoje žigove na tržištima gde postoji regionalni sistem za zaštitu intelektualne svojine. Primeri regionalnih sistema uključuju regiju Beneluksa, Evroaziju, kao i određene grupe država u Africi gde je engleski ili francuski jezik dominantan. Registracija žiga putem regionalnih sistema može biti ekonomičnija i efikasnija opcija u odnosu na pojedinačno podnošenje prijava u svakoj pojedinačnoj državi.
Kako se opredeliti za jedan od načina registracije međunarodnog žiga?
Za podnosioce koji nemaju previše iskustva u postupcima registracije žiga ovo je inicijalna i, možda, najznačajnija odluka koju moraju doneti. Kriterijumi koji se mogu primeniti prilikom donošenja odluke odnose se na kompleksnost i trajanje postupka, broj država u kojima se pretenduje na registraciju, procene troškova postupka registracije u svakoj državi, uključujući iznose naknade za angažovanje zastupnika, da li se prijava podnosi na osnovu već registrovanog nacionalnog žiga koji postoji godinama ili istovremeno sa podnošenjem nacionalne prijave. S obzirom na značaj i kompleksnost ove odluke, uvek bismo preporučili prethodno konsultovanje sa zastupnikom ili advokatom koji ima iskustvo u postupcima međunarodne registracije žiga.
Ovaj tekst ne predstavlja pravni savet, već stav autora, ne uvek i uređivačku politiku portala.
Autor: Milica Čučković, advokat, osnivač Advokatske kancelarije „Čučković Legal“
